Diplekser antenowy to urządzenie umożliwiające jednoczesne przesyłanie sygnałów z różnych pasm częstotliwości przez jedno wspólne złącze, dzięki zastosowaniu odpowiednich filtrów pasmowych. Aby działał poprawnie, podłączone anteny muszą być przeznaczone do różnych zakresów częstotliwości. Jest to istotne, ponieważ filtry wewnątrz dipleksera oddzielają pasma częstotliwości i kierują każdy sygnał do odpowiedniego wyjścia, co zapobiega ich wzajemnemu przenikaniu i umożliwia poprawną pracę całego systemu. Urządzenie to wykorzystuje zestaw filtrów (górnoprzepustowych i dolnoprzepustowych), które selektywnie przepuszczają sygnały tylko z określonych zakresów.
Co warto podkreślić, dipleksery można stosować nie tylko do podłączania dwóch anten do jednego radia, ale również do przesyłu sygnału z kilku pasm jednym kablem koncentrycznym, prowadzonym np. na dach.
Czym różni się triplekser od dipleksera? Triplekser działa na takiej samej zasadzie jak diplekser, ale zamiast dwóch pasm obsługuje trzy. Dzięki temu można połączyć lub rozdzielić trzy różne zakresy częstotliwości, np. 144 MHz, 430 MHz i 1200 MHz – co świetnie sprawdza się właśnie przy takich radiotelefonach jak IC-9700, który posiada trzy osobne wyjścia antenowe dla pasm 2 m, 70 cm i 23 cm.
Analogiczne podejście można zastosować z transceiverem Yaesu FT-991A, który posiada dwa wyjścia antenowe (dla KF/6m i VHF/UHF). Zastosowanie dipleksera umożliwia połączenie sygnałów i przesłanie ich jednym przewodem, co znacznie upraszcza instalację.
Jak to działa?
Typowy diplekser ma trzy złącza: jedno wspólne (do radia lub kabla koncentrycznego) oraz dwa rozdzielone (do anten lub oddzielnych wyjść radia). Każde z wyjść prowadzi sygnał do anteny odpowiedniej dla danego zakresu częstotliwości. Na przykład diplekser Diamond MX-62N rozdziela sygnały z zakresu 1,6–56 MHz (dolne pasmo) i 76—470 MHz (górne pasmo).
Schemat podłączenia można uogólnić w trzech krokach:
- Złącze wspólne dipleksera podłącz do gniazda radiowego lub kabla wychodzącego z radia.
- Jedno z wyjść pasmowych podłącz do anteny pracującej w niższych częstotliwościach (np. KF).
- Drugie wyjście pasmowe podłącz do anteny obsługującej wyższe częstotliwości (np. VHF/UHF).
Zaletą takiego rozwiązania jest nie tylko oszczędność na kablach antenowych (co ma duże znaczenie np. w budynkach wielopiętrowych, gdzie trudno poprowadzić wiele przewodów przez ściany i stropy), ale też wygoda i estetyka instalacji. Dobrej jakości diplekser wprowadza bardzo niskie tłumienie (poniżej 0,3 dB) i zapewnia wysoką separację między pasmami (nawet powyżej 60 dB), co chroni radio przed wzajemnymi zakłóceniami.
Zastosowania w łączności satelitarnej
Jednym z ciekawszych zastosowań dipleksera jest praca przez przemienniki satelitarne, takie jak te umieszczone na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS) czy na satelitach radioamatorskich (AMSAT). W takich przypadkach radiotelefon pracuje jednocześnie w dwóch pasmach – np. uplink jest w VHF, a downlink w UHF. Aby korzystać z takich łączy, często stosuje się dwie oddzielne anteny: jedna do nadawania (uplink), druga do odbioru (downlink).
Za pomocą odpowiedniego dipleksera można podłączyć obie anteny do jednego radia. Warunek jest jeden: radio musi umożliwiać jednoczesną pracę w obu pasmach, a anteny muszą być dobrze dopasowane do swoich zakresów.
Na co zwracać uwagę przy wyborze dipleksera?
Przy zakupie dipleksera najważniejsze parametry to:
- Zakresy częstotliwości
- Maksymalna moc
- Tłumienie sygnału (im niższe, tym lepiej)
- Separacja między pasmami (minimum 50 dB dla komfortowej pracy)
- Typ złącz (UHF, N – dobierz zgodnie ze sprzętem)
Jeśli urządzenie będzie montowane na zewnątrz, warto zwrócić uwagę na jakość wykonania obudowy – m.in. szczelność (np. klasa IP), odporność na promieniowanie UV oraz trwałość materiałów. Te cechy wpływają na odporność dipleksera na wilgoć i zmienne warunki atmosferyczne. Dipleksery do zastosowań profesjonalnych mogą również zawierać możliwość strojenia filtrów lub poszerzony zakres częstotliwości.
Popularne modele na rynku
Oprócz wspomnianego Diamond MX-62N, dużą popularnością cieszą się modele takie jak:
- Diamond MX-72H (KF+2m/70cm)
- Diamond MX-3000 (KF+2m/70cm/23cm)
- Diamond MX-610 (KF/6m+2m/70cm)
Różnią się zakresem częstotliwości, maksymalną mocą (np. 600W dla MX-62N), rodzajem złącz oraz fizycznymi wymiarami. Warto dobrać model odpowiednio do mocy nadajnika i typu instalacji.
Podsumowanie
Diplekser to praktyczne narzędzie, które może znacznie ułatwić organizację instalacji antenowej – zwłaszcza wtedy, gdy chcemy ograniczyć liczbę kabli lub skorzystać z wielu anten przy jednym urządzeniu. Nie zawsze będzie to idealne rozwiązanie (szczególnie przy pracy w sąsiednich pasmach), ale w wielu sytuacjach pozwala znacząco uprościć konfigurację stacji. Masz wątpliwości, który model będzie odpowiedni? Napisz do nas lub zadzwoń – doradzimy i pomożemy dobrać diplekser najlepiej pasujący do Twojej stacji. Sprawdź również modele dostępne w naszym sklepie: Dipleksery antenowe.
